W jaki sposób skutecznie przeprowadzić pierwszą pomoc wobec osób porażonych prądem

utworzone przez audyt-bhp.pl | lut 10, 2017 | Poradnik

W przypadku porażenia prądem szanse na uratowanie poszkodowanego zależą od sprawności udzielającego pomocy. Częstym skutkiem porażenia jest zatrzymanie krążenia, dlatego ważne jest, by jak najszybciej podjąć czynności ratunkowe, zachowując przy tym szczególną ostrożność.

Zanim zacznie się udzielać pierwszej pomocy osobie porażonej prądem elektrycznym, trzeba najpierw “odłączyć” ją od prądu. Należy to zrobić, wyłączając wyłączniki lub bezpieczniki sieciowe albo przewody zasilające (np. przewody zasilające komputer).

Wyłączniki sieciowe znajdują się zazwyczaj w obudowie urządzenia, zaś bezpieczniki sieciowe są z reguły w oznakowanych szafkach ściennych.

WAŻNE

W zakładach pracy o szczególnym ryzyku porażeń muszą znajdować się specjalne dielektryczne zestawy ochronne do pracy lub ratownictwa.

Siła skurczu mięśniowego poddanego działaniu prądu elektrycznego jest maksymalnie odpowiednia dla siły osoby porażonej.

PRZYKŁAD

Osoba pracująca przy urządzeniu elektrycznym nagle umilkła. Ma uogólnione skurcze mięśniowe, drżenia i nie reaguje na pytania. Oznacza to, że doszło do porażenia prądem. Jak szybko wyłączyć prąd? Trzeba podjąć próbę .odłączenia” jej “na silę” od niego. W razie braku odpowiedniego izolatora, jak choćby rękawic gumowych, trzeba ciągnąć poszkodowanego za suche ubranie, ewentualnie nawet włosy, aż do oderwania go od źródła prądu.

Oznacza to, że na przykład rozwarcie jej dłoni i oderwanie od źródła prądu jest bardzo trudne oraz często wiąże się z dodatkowymi urazami (np. siłowe rozwarcie dłoni zaciśniętych na przewodniku prądu zawsze spowoduje urazy kości, zwichnięcia stawów, pęknięcia mięśni i więzadeł).

Dlatego jedynie w ostateczności można oderwać osobę poszkodowaną od źródła porażenia.

Dodatkowa izolacja

Większość podeszew butów nie jest izolacją elektryczną. Przy udzielaniu pierwszej pomocy osobom porażonym prądem prawie zawsze potrzeba dodatkowej izolacji) na przykład suchego ubrania lub grubej folii. Może być to również blat stołu) drzwi od szafy) deska czy gumowy dywanik.

WAŻNE

Graniczne natężenie prądu wyczuwalnego przez człowieka wynosi ok. 3,5-5 mA [prąd stały] i 0,2-1,1 mA [prąd zmienny].

Zabezpieczenie miejsca wypadku

Po odłączeniu porażonego od prądu trzeba zabezpieczyć miejsce wypadku przed kolejnym porażeniem. Docelowo należy odłączyć całą instalację (bezpieczniki i kable sieciowe), aż do czasu kontroli przez uprawnionego elektryka.

Ocena obrażeń poszkodowanego

Gdy miejsce wypadku jest zabezpieczone, trzeba zrobić krótką ocenę obrażeń ciała osoby poszkodowanej.

Objawy

1. Należy sprawdzić, czy osoba jest przytomna, czy oddycha i ma zachowane krążenie krwi.
2. Zobaczyć, czy nie doszło do oparzeń lub innych uszkodzeń ciała (np. obecnych w okolicy kontaktu z przewodnikiem, szarych, punktowych “znamion prądowych”, oparzeń łukiem elektrycznym, niewielkich pęcherzy oparzeniowych).

Zawsze trzeba zakładać u osoby poszkodowanej inne urazy niż bezpośrednio spowodowane porażeniem prądem elektrycznym (np. spowodowane przewróceniem się poszkodowanego po porażeniu prądem).

WAŻNE

Zatrzymanie krążenia krwi może spowodować prąd o natężeniu od 3 A. Natomiast oparzenia skóry wywołuje prąd o natężeniu powyżej 25 mA.

Wezwanie pogotowia ratunkowego

Trzeba również pamiętać o wezwaniu pogotowia ratunkowego do osoby porażonej – w każdym takim przypadku. Nawet człowiek pozornie bez jakichkolwiek obrażeń ciała może mieć na przykład późne (skąpo objawowe) zaburzenia rytmu serca czy uszkodzenia nerek.

Zatrzymanie krążenia i oddychania – pośredni masaż serca

Jeżeli porażenie prądem doprowadziło do zatrzymania krążenia i oddychania – niezwłocznie trzeba rozpocząć pośredni masaż serca, w sekwencji 2 oddechy zastępcze na każdych 30 uciśnięć mostka poszkodowanego. W ciągu minuty należy wykonać 100 takich uciśnięć.

Zatrzymanie oddychania – oddychanie zastępcze metodą usta-usta

Jeżeli nastąpiło tylko zatrzymanie oddychania, trzeba rozpocząć oddychanie zastępcze metodą usta-usta.

Oddychanie takie to w ciągu minuty 10-15 wdechów, natomiast objętość 1 wdechu to od 0,7 do 11 powietrza, czyli od 2/3 do 3/4 pełnego wydechu.

Oddychanie zastępcze należy kontynuować do momentu spontanicznego powrotu oddychania u osoby poszkodowanej lub przybycia pogotowia ratunkowego.

Brak przytomności

Osobę nieprzytomną, z zachowanym krążeniem i oddychaniem, trzeba ułożyć na boku w pozycji bezpiecznej (tzw. pozycji bocznej ustalonej), a następnie czuwać przy niej do momentu przybycia pogotowia ratunkowego.

Uszkodzenia i oparzenia skóry

Uszkodzenia i oparzenia skóry prądem elektrycznym należy przykryć niewielkim jałowym opatrunkiem z gazy. Można też je wcześniej schłodzić wodą, tak jak w przypadku zwykłych oparzeń. Czynność tę trzeba zgłosić przybyłemu na miejsce wypadku lekarzowi.

Wstrząs pourazowy

Zawsze trzeba liczyć się z ryzykiem wystąpienia wstrząsu pourazowego. Również u osób, które nie doznały obrażeń zewnętrznych (oparzeń).

WAŻNE

Wszystkie osoby po porażeniu prądem elektrycznym powinny być poddane diagnostyce lekarskiej lub nawet badaniom szpitalnym.

Zawsze w takich przypadkach istnieje duże prawdopodobieństwo opóźnionych, poporażeniowych zaburzeń rytmu serca, a nawet zatrzymania jego akcji. Istnieje także ryzyko późniejszych uszkodzeń nerek.

Szkolenia z pierwszej pomocy

W firmie powinny zostać również przeprowadzone szkolenia w zakresie udzielania pierwszej pomocy osobom porażonym prądem elektrycznym. Szkolenia te powinny polegać na poznaniu ogólnych zasad ratowania człowieka porażonego prądem elektrycznym i ćwiczeniach praktycznych, symulujących udzielanie pierwszej pomocy osobom porażonym.

WAŻNE

Pracowników administracyjno-biurowych należy przeszkolić w zakresie bezpiecznej eksploatacji komputerów, drukarek, kserokopiarek, faksów oraz wielofunkcyjnych urządzeń biurowych. Codzienne ich użytkowanie zawsze wiąże się z ryzykiem wystąpienia ich usterek lub awarii, które nierzadko mogą się skończyć porażeniem prądem elektrycznym.

Najlepiej, aby były one przeprowadzane w ramach szkolenia w dziedzinie bhp, prowadzonego przez pracowników służby bhp z danej firmy. Oni najlepiej znają potencjalne zagrożenia występujące w ich zakładach pracy.

Natomiast część medyczną szkoleń warto powierzyć lekarzowi znającemu specyfikę bhp i ratownictwa medycznego.

Instrukcje BHP

Warto pamiętać o udostępnieniu pracownikom, w odpowiednich miejscach firmy (np. nad danym urządzeniem, w pokoju wypoczynkowym obok hali maszyn), instrukcji bezpieczeństwa i higieny pracy (stanowiskowych) dotyczących postępowania przy ratowaniu osób porażonych prądem elektrycznym oraz udzielania im pierwszej pomocy.

Instrukcje takie powinny zawierać następujące informacje:

• numery telefonów alarmowych (firmowych i zewnętrznych),
• zasady bezpieczeństwa podczas akcji ratunkowej (opis sposobu wyłączania danego urządzenia),
• zasady udzielania pierwszej pomocy medycznej osobie poszkodowanej.

Źródło: „BHP w firmie”  – Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o o.

Jak się przygotować do kontroli Państwowej Straży Pożarnej

utworzone przez audyt-bhp.pl | gru 31, 2016 | Poradnik

W zakresie działalności PSP szczególne znaczenie ma prewencja. Nie mniej jednak wachlarz zadań PSP jest bardzo szeroki i obejmuje również czynności kontrolno–rozpoznawcze. O co należy szczególnie zadbać w zakresie ppoż., aby później nie mieć kłopotów z prawem?

Przygotowując się do kontroli PSP w firmie, należy na przykład:

• sprawdzić ostatnie protokoły pomiarów, przeglądów i konserwacji instalacji elektrycznej, odgromowej oraz gazowej, a także przewodów kominowych,
• odszukać protokoły przeglądów i konserwacji technicznych środków zabezpieczenia ppoż.,
• skompletować certyfikaty i atesty na wykładziny podłogowe, podwieszane sufity, drzwi zamontowane w elementach oddzielenia pożarowego itp.,
• skontrolować stan dróg ewakuacyjnych, oznakowanie obiektu i przestrzeganie ustaleń natury porządkowej,
• sprawdzić czujność i gotowość do interwencji oraz wyszkolenie pracowników ochrony.

Podstawa przeprowadzanej kontroli PSP

Czynności kontrolno-rozpoznawcze przeprowadzane są na podstawie:

• rocznego planu czynności kontrolno-rozpoznawczych,
• zgłoszenia zakładu o zwiększonym lub dużym ryzyku wystąpienia awarii przemysłowej,
• zlecenia starosty,
• polecenia sądu, prokuratora lub Najwyższej Izby Kontroli,
• zgłoszenia obiektu, dla którego odpowiednie przepisy wymagają wydania przez organy PSP opinii lub zajęcia przez nie stanowiska w zakresie ochrony ppoż.,
• zawiadomienia wójta, burmistrza lub prezydenta miasta o stwierdzeniu zagrożenia życia lub zdrowia, niebezpieczeństwa powstania szkód majątkowych w znacznych rozmiarach bądź naruszenia środowiska,
• wystąpienia istotnych nowych okoliczności w zakresie stanu bezpieczeństwa na terenie działania określonej komendy powiatowej (miejskiej) PSP.

Zakres kontroli PSP

Czynności kontrolno-rozpoznawcze przeprowadzane są w zakresie:

• kontroli przestrzegania przepisów ppoż.,
• oceny zgodności z wymaganiami ochrony ppoż. rozwiązań technicznych zastosowanych w obiekcie budowlanym,
• oceny zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym,
• ustalania spełnienia wymogów bezpieczeństwa w zakładzie stwarzającym zagrożenie wystąpienia poważnej awarii przemysłowej,
• rozpoznawania możliwości i warunków prowadzenia działań ratowniczych przez jednostki ochrony ppoż.,
• rozpoznawania innych niż pożarowe miejscowych zagrożeń (np. technicznych, chemicznych i ekologicznych, stwarzających przykładowo zagrożenie wystąpienia poważnej awarii przemysłowej),
• wstępnego ustalania nieprawidłowości, które przyczyniły się do powstania pożaru i okoliczności jego rozprzestrzenienia się,
• zbierania informacji niezbędnych do wykonania analizy poważnej awarii przemysłowej i formułowania zaleceń dla prowadzącego zakład.

PRZYKŁAD

1. Zgodnie z wymogami określonymi przez rzeczoznawcę ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych obiekt powinien być podzielony na 2 strefy pożarowe. Ściana oddzielenia pożarowego powinna mieć odporność co najmniej 120 min, a stalowe, przesuwane drzwi ppoż. zamontowane w tej ścianie – co najmniej 60 min. Kontrolujący powinien potwierdzić, czy warunki te zostały spełnione.
2. Kontrolujący powinien ustalić, czy spełnione są warunki tzw. operacyjnego zabezpieczenia zakładu, a dotyczące na przykład sprawności instalacji gaśniczej i sygnalizacyjno-alarmowej, skuteczności oświetlenia awaryjnego, znajomości procedur postępowania ewakuacyjnego it

Praktyczne aspekty kontroli PSP

Prawo do przeprowadzania czynności kontrolno-rozpoznawczych mają strażacy upoważnieni przez właściwego komendanta PSP. Ponadto czynności kontrolno-rozpoznawcze mogą być przeprowadzane przez inne osoby upoważnione przez komendanta wojewódzkiego PSP.

W momencie przystąpienia do czynności kontrolno-rozpoznawczych upoważnieni do ich przeprowadzania okazują kontrolowanemu:

• strażak – legitymację służbową,
• inna osoba – dokument tożsamości.

Kontrolujący ma prawo wstępu do wszystkich obiektów i pomieszczeń, chyba że stanowią one część mieszkalną lub ich właścicielami bądź zarządzającymi są:

• komórki lub jednostki organizacyjne podległe Ministrowi Obrony Narodowej bądź przez niego nadzorowane, Policja, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencja Wywiadu, Centralne Biuro Antykorupcyjne albo Straż Graniczna,
• obce misje dyplomatyczne, urzędy konsularne lub inne instytucje międzynarodowe korzystające z immunitetów dyplomatycznych bądź konsularnych.

Kontrolujący podlega obowiązującym w obiektach i pomieszczeniach kontrolowanego przepisom o:

• bezpieczeństwie i higienie pracy,
• ochronie informacji niejawnych,
• ochronie przeciwpożarowej.

Kontrolujący nie podlega przeszukaniu przewidzianemu w regulaminie ochrony obiektów i pomieszczeń kontrolowanego.

Upoważnienie do przeprowadzania kontroli PSP

Czynności kontrolno-rozpoznawcze mogą być przeprowadzane po doręczeniu kontrolowanemu upoważnienia do ich przeprowadzenia przynajmniej na 7 dni, a w przypadkach zgłoszenia obiektu, dla którego odpowiednie przepisy wymagają wydania przez organy PSP opinii lub zajęcia przez nie stanowiska w zakresie ochrony ppoż., przynajmniej na 3 dni przed terminem ich rozpoczęcia.

Wspomniane upoważnienie może być doręczone kontrolowanemu w chwili przystąpienia do czynności kontrolno-rozpoznawczych, jeżeli powzięto informację o możliwości występowania w miejscu ich przeprowadzania zagrożenia życia ludzi lub bezpośredniego niebezpieczeństwa powstania pożaru. 

Upoważnienie do przeprowadzania czynności kontrolno-rozpoznawczych powinno zawierać:

• określenie podstawy prawnej przeprowadzenia czynności kontrolno-rozpoznawczych,
• oznaczenie organu przeprowadzającego czynności kontrolno-rozpoznawcze,
• datę i miejsce wystawienia,
• imię i nazwisko oraz określenie stanowiska służbowego strażaka upoważnionego do przeprowadzenia czynności kontrolno-rozpoznawczych, a także numer jego legitymacji służbowej,
• imię i nazwisko oraz określenie rodzaju i numeru dokumentu tożsamości innej osoby upoważnionej do przeprowadzenia czynności kontrolno- rozpoznawczych,
• oznaczenie podmiotu objętego czynnościami kontrolno-rozpoznawczymi i miejsca ich przeprowadzenia,
• informacje o zakresie przedmiotowym czynności kontrolno-rozpoznawczych,
• wskazanie daty rozpoczęcia i przewidywanego terminu zakończenia kontroli,
• podpis osoby udzielającej upoważnienia z podaniem zajmowanego stanowiska lub funkcji,
• pouczenie o prawach i obowiązkach kontrolowanego.

Obowiązki kontrolowanego przez PSP

Kontrolowany ma obowiązek umożliwić kontrolującemu przeprowadzenie czynności kontrolno-rozpoznawczych, a w tym:

• udzielić niezbędnych informacji i wyjaśnień w sprawach objętych zakresem tych czynności oraz wyrazić zgodę na sporządzenie dokumentacji fotograficznej,
• umożliwić dostęp do obiektów, urządzeń i innych składników majątkowych, w stosunku do których mają być przeprowadzone czynności,
• zapewnić wgląd w dokumentację i prowadzone ewidencje objęte zakresem czynności, umożliwić sporządzenie kopii niezbędnych dokumentów,
• zapewnić warunki do pracy, w tym, w miarę możliwości, samodzielne pomieszczenie i miejsce do przechowywania dokumentów, udostępnić środki łączności i inne konieczne środki techniczne, jakimi dysponuje, w zakresie niezbędnym do przeprowadzania czynności.

PRZYKŁAD

W wyniku prac remontowo-budowlanych przez ścianę oddzielenia pożarowego o odporności co najmniej 120 min poprowadzono przewody instalacji elektrycznej. Przepusty instalacyjne uszczelniono zwykłą zaprawą cementowo-wapienną. Kontrolujący słusznie wymaga dokumentu potwierdzającego, że uszczelnienie to odpowiada odporności ogniowej ustalonej dla tej ściany.

Protokół kontroli PSP

Na podstawie przeprowadzonej kontroli kontrolujący sporządza protokół czynności kontrolno-rozpoznawczych w zakresie ochrony ppoż., który powinien zawierać:

• podstawę prawną dokonywanych czynności,
• stopień, tytuł, imię i nazwisko oraz stanowisko kontrolującego,
• nazwę (nazwisko) oraz adres lub siedzibę kontrolowanego, a także imię i nazwisko osoby upoważnionej do reprezentowania lub prowadzenia spraw kontrolowanego,
• miejsce i termin przeprowadzenia czynności,
• informacje, kto i w jakim charakterze był obecny przy czynnościach kontrolno-rozpoznawczych,
• wykaz kontrolowanych obiektów, terenów, urządzeń i innych kontrolowanych składników majątkowych,
• określenie zakresu czynności,
• opis stanu faktycznego, z określeniem w szczególności:

– niezgodności z wymaganiami przepisów ppoż.,

– niezgodności rozwiązań technicznych zastosowanych w obiekcie budowlanym z wymaganiami ochrony ppoż.,

– niezgodności wykonania danego obiektu budowlanego z projektem budowlanym pod względem ochrony ppoż.,

– warunków wpływających na spełnienie wymogów bezpieczeństwa w zakładzie stwarzającym zagrożenie wystąpienia poważnej awarii przemysłowej, wyników rozpoznania zagrożeń technicznych, chemicznych i ekologicznych,

– wyników rozpoznawania możliwości i warunków prowadzenia działań ratowniczych przez jednostki ochrony ppoż.,

– przyczyn powstania i okoliczności rozprzestrzeniania się pożaru,

– przyczyn powstania i okoliczności rozprzestrzeniania się oraz skutków poważnej awarii przemysłowej, z uwzględnieniem rodzaju i ilości substancji niebezpiecznych, które przedostały się do środowiska,

• opis nieprawidłowości usuniętych w toku czynności ze wskazaniem skuteczności interwencji (np. odblokowanie dostępu do wyjścia ewakuacyjnego, oznakowanie lokalizacji podręcznego sprzętu gaśniczego).

Protokół kontroli PSP podpisują kontrolujący i kontrolowany lub osoba przez niego upoważniona, po zapoznaniu się z treścią protokołu. W razie odmowy podpisania protokołu kontrolujący robi o tym w nim wzmiankę.

UWAGA

Kontrolowany lub osoba przez niego upoważniona mają prawo wniesienia zastrzeżeń do protokołu kontroli PSP przed jego podpisaniem, o czym kontrolujący musi ich pouczyć.

Kontrolujący doręcza oryginał protokołu bez zbędnej zwłoki właściwemu miejscowo komendantowi powiatowemu (miejskiemu) PSP. Kopię protokołu kontrolujący doręcza kontrolowanemu lub osobie przez niego upoważnionej.

Uruchomienie firmy – rola kontroli PSP

Kontrolę prewencyjną PSP przeprowadza między innymi po złożeniu zawiadomienia przez inwestora o zamiarze przystąpienia do eksploatacji danego obiektu. Celem takiej kontroli jest przede wszystkim ustalenie, czy projekt budowlany został uzgodniony z rzeczoznawcą ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych i jak uzgodnienia te zostały zrealizowane w praktyce.

Co sprawdzi strażak w nowo wybudowanym obiekcie firmy 

Zakres kontroli obejmuje wtedy najczęściej sprawdzenie dokumentów do odbioru budynku w zakresie ochrony przeciwpożarowej, takich jak:

• projekt techniczny architektoniczny (podstawowy) zawierający uzgodnienie z rzeczoznawcą d zabezpieczeń przeciwpożarowych;
• projekty branżowe (elektryczne, wentylacji itp.) zawierające uzgodnienia z rzeczoznawcą ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych;
• projekty instalacji i urządzeń przeciwpożarowych zainstalowanych w obiekcie oraz szczegóły zabezpieczenia ppoż. w zakresie budowlano-instalacyjnym;
• oświadczenie kierownika budowy o wykonaniu obiektu zgodnie z zasadami sztuki budowlanej i dokumentacją projektową;
• protokoły odbiorów wewnętrznych instalacji przeprowadzonych z udziałem inspektorów nadzoru;
• atesty (świadectwa dopuszczenia) dotyczące:

– palności wykładzin i okładzin w obiekcie,

– odporności ogniowej drzwi przeciwpożarowych,

– sieci sygnalizacji alarmu pożaru,

– sieci stałych urządzeń gaśniczych,

– pomp pożarowych i ich sterowania,

– klap dymowych i siłowników klap,

– klap odcinających w układzie wentylacyjnym;

• protokoły warunków pomiarów i badań:

– skuteczności ochrony urządzeń ppoż.,

– sieci hydrantów wewnętrznych i zewnętrznych,

– sieci tryskaczowej,

– sieci sygnalizacji alarmu pożaru,

– instalacji elektrycznej (chodzi tu o powykonawcze badania rezystancji izolacji i skuteczności ochrony przeciwporażeniowej), instalacji odgromowej (chodzi tu o powykonawcze badania rezystancji uziomów),

– wydajności układu wentylacji pożarowej.

Ustalenia dokonane podczas takiej kontroli są podstawą do wydania stosownego postanowienia, czyli zgody na użytkowanie danego obiektu.

Operacyjne zabezpieczenia obiektu lub terenu firmy

Kontroli dotyczącej operacyjnego zabezpieczenia obiektu lub terenu dokonują najczęściej funkcyjni z jednostek ratowniczo-gaśniczych PSP, na których obszarze działania znajdują się kontrolowane obiekty.

Zakres kontroli obejmuje wtedy przygotowanie obiektów do działań interwencyjnych. Strażaków będą wówczas interesowały w szczególności:

• stan zaopatrzenia wodnego,
• sprawność systemów alarmowych i urządzeń gaśniczych,
• wyposażenie w sprzęt i środki gaśnicze,
• warunki ewakuacji,
• znajomość procedur postępowania w sytuacjach potencjalnego zagrożenia pożarowego,
• sposób oznakowania obiektów znakami bezpieczeństwa,
• stan dróg pożarowych,
• fizyczna ochrona i dostęp do obiektów.

Kary za naruszenie przepisów ppoż.

Strażacy, upoważnieni przez właściwego komendanta PSP do przeprowadzania czynności kontrolno-rozpoznawczych, w przypadku stwierdzenia naruszenia przepisów ppoż. mają prawo do nakładania grzywny w drodze mandatu karnego.

Najczęstsze nieprawidłowości w zakresie ochrony ppoż. stwierdzane przez PSP w trakcie kontroli dotyczą:

• stanu instalacji użytkowych,
• wyposażenia w podręczny sprzęt gaśniczy,
• warunków ewakuacji mogących zagrażać życiu ludzi,
• wewnętrznych instalacji wodociągowych,
• stanu dojazdów pożarowych do obiektów,
• procesów i instalacji technologicznych,
• stanu zaopatrzenia wodnego.

Podstawa prawna:

• ustawa z 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej [tekst jedn.: DZ.U. z 2016 r. poz. 603 ze zm.],
• rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z 24 października 2005 r. w sprawie czynności kontrolno-rozpoznawczych przeprowadzanych przez Państwową Straż Pożarną [Dz.U. nr 225, poz. 1934).

Warto zapamiętać:

1. Prawo do przeprowadzania czynności kontrolno-rozpoznawczych mają strażacy upoważnieni przez właściwego komendanta Państwowej Straży Pożarnej. Ponadto czynności kontrolno-rozpoznawcze mogą być przeprowadzane przez inne osoby upoważnione przez komendanta wojewódzkiego PSP.
2. Czynności kontrolno-rozpoznawcze mogą być przeprowadzane po doręczeniu kontrolowanemu upoważnienia do ich przeprowadzenia przynajmniej na 7 dni, a w przypadkach zgłoszenia obiektu, dla którego odpowiednie przepisy wymagają wydania przez organy PSP opinii lub zajęcia przez nie stanowiska w zakresie ochrony ppoż., przynajmniej na 3 dni przed terminem ich rozpoczęcia. Upoważnienie takie może być także doręczone kontrolowanemu w chwili przystąpienia do czynności kontrolno-rozpoznawczych, jeżeli powzięto informację o możliwości występowania w miejscu ich przeprowadzania zagrożenia życia ludzi lub bezpośredniego niebezpieczeństwa powstania pożaru.
3. Kontrolę prewencyjną PSP przeprowadza między innymi po złożeniu zawiadomienia przez inwestora o zamiarze przystąpienia do eksploatacji danego obiektu. Celem takiej kontroli jest przede wszystkim ustalenie, czy projekt budowlany został uzgodniony z rzeczoznawcą ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych i jak uzgodnienia te zostały zrealizowane w praktyce.
4. Przed kontrolą PSP w firmie powinniście m.in. skontrolować stan dróg ewakuacyjnych, oznakowanie obiektu i przestrzeganie ustaleń natury porządkowej.
5. Kontrolowany lub osoba przez niego upoważniona mają prawo wniesienia zastrzeżeń do protokołu kontroli PSP przed jego podpisaniem, o czym kontrolujący musi ich pouczyć.

Źródło: „BHP w firmie”  – Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o o.

Zakład gastronomiczny – Kontrola BHP

utworzone przez audyt-bhp.pl | gru 21, 2016 | Poradnik

Jednym z najlepszych sposobów zapobiegania zagrożeniom zawodowym, których skutkiem mogą być wypadki przy pracy, jest właściwe zarządzanie bezpieczeństwem pracy. Jego podstawowym elementem jest rzetelna, adekwatna do warunków technicznych i technologicznych w firmie wewnętrzna kontrola bhp.

W zakładach gastronomicznych eksploatowane są niebezpieczne maszyny, urządzenia i narzędzia ręczne (np. maszyny do mielenia mięsa oraz rozdrabniania warzyw, kotły warzelne, noże i tasaki).

Pracownicy wykonują wiele czynności, takich jak:

• przenoszenie i podnoszenie surowców, półproduktów oraz gotowych potraw,
• krojenie,
• cięcie,
• rąbanie surowców i półproduktów,
• podgrzewanie i gotowanie potraw,

w trakcie których szczególnie łatwo o wypadek.

Zaleca się, aby szczególnie w małych zakładach gastronomicznych, czyli zatrudniających do pięćdziesięciu pracowników, kontrolę bhp przeprowadzał pracodawca, najlepiej wspólnie z osobą, której powierzono wykonywanie zadań służby bhp.

Pracodawca w mikroprzedsiębiorstwie (zatrudniającym do dziewięciu pracowników), samodzielnie wykonujący zadania służby bhp, musi z problemem zmierzyć się sam lub skorzystać z usług specjalisty z zewnątrz, ponosząc oczywiście koszty takiej usługi.

Podczas kontroli bhp powinni być obecni i czynnie w niej uczestniczyć pracownicy zatrudnieni na danym stanowisku. Dzięki temu znacznie lepiej i pełniej zidentyfikowane zostaną wszystkie zagrożenia faktycznie występujące na stanowiskach pracy.

Lista kontrolna

Przeprowadzając kontrolę bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie gastronomicznym, warto wykorzystać poniższą, przykładową listę kontrolną.

W zależności od sytuacji w firmie można skorzystać z całej listy lub jedynie wybranych bloków tematycznych.

Możliwe jest także samodzielnie rozbudowanie lub uszczegółowienie zakresu wymienionych zagadnień (stosownie do specyfiki stanowisk pracy i rodzajów prac).

Lista kontrolna dla zakładu gastronomicznego (przykład)

Czy teren zakładu pracy spełnia podstawowe wymagania dotyczące jego urządzenia i wyposażenia?

• Czystość i porządek.
• Wyposażenie w kanalizację i hydranty doprowadzające wodę do zmywania powierzchni.
• Nawierzchnia dróg i placów w granicach firmy.
• Przechowywanie odpadów z produkcji, jeżeli w zakładzie gastronomicznym prowadzona jest produkcja.

Czy budynki i instalacje zakładu pracy spełniają ogólne oraz szczegółowe wymagania odnośnie do stanu technicznego, a także materiałów użytych do ich wykonania?

• Trwałość konstrukcji i utrzymanie w dobrym stanie technicznym oraz w czystości.
• Zapewnienie ochrony przed zanieczyszczeniami zewnętrznymi.
• Zapewnienie ochrony przed dostępem szkodników.

Czy pomieszczenia pracy firmy spełniają ogólne wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy?

• Usytuowanie sali konsumentów i miejsca odbioru posiłków przeznaczonych do konsumpcji na miejscu.
• Progi przypodłogowe i różnicowanie poziomu podłóg.
• Przewody instalacji wodnej. kanalizacyjnej, parowej i innych instalacji (gładkość, szczelność, konstrukcja zapobiegająca opadaniu skroplin lub innych zanieczyszczeń na artykuły spożywcze).
• Urządzenia ściekowe, tłuszczowniki i osadniki – utrzymywanie w czystości i opróżnianie.

• Przestrzeganie zakazu:

• przetrzymywania zwierząt,
• wykonywania w danym pomieszczeniu innych czynności niż te, do których jest ono przeznaczone,
• przechowywania rzeczy osobistych, palenia tytoniu i spożywania posiłków poza pomieszczeniami przeznaczonymi do tych celów.

Czy pomieszczenia pracy spełniają wymagania odnośnie do usytuowania, powierzchni i kubatury?

• Zakłady całoroczny.
• Zakłady zlokalizowane w podziemnych przejściach ulicznych, podziemnych stacjach komunikacyjnych i obiektach zabytkowych.
• Placówki gastronomiczne zlokalizowane w kioskach [np. ulicznych, dworcowych).
• Sezonowe placówki gastronomiczne.

Czy podłogi, ściany i sufity zakładu gastronomicznego spełniają wymagania bezpieczeństwa oraz sanitarnohigieniczne?

• Połogi – gładkość, zmywalność, pylenie, śliskość, odporność na ścieranie i inne uszkodzenia mechaniczne.

• Ściany:

• zabezpieczenie przed kondensacją pary i wzrostem pleśni, gładkość brak szczelin oraz uszkodzeń,
• pokrycie materiałem zmywalnym, nienasiąkliwym, nietoksycznym i odpornym na działanie wilgoci,
• wyokrąglenie połączeń ścian i podłóg ze ścianami oraz filarami itp.

Czy w zakładzie pracy spełnione są wymagania dotyczące ogrzewania, oświetlenia i wentylacji?

• Zapewnienie ogrzewania do temperatury odpowiedniej do metod pracy i wysiłku fizycznego.
• Zabezpieczenie wejść i wyjść przed przenikaniem zimnego powietrza.
• Zapewnienie oświetlenia naturalnego w pomieszczeniach stałej pracy – ewentualnie zgoda na zastosowanie wyłącznie sztucznego oświetlenia pomieszczeń stałej pracy.
• Wyposażenie w wentylację naturalną i mechaniczną o odpowiedniej krotności wymian powietrza.
• Kierunek przepływu powietrza od czystej do brudnej strony pomieszczeń.
• Włączanie do różnych układów wentylacyjnych pomieszczeń o różnym poziomie wymagań sanitarnohigienicznych.

Czy w zakładzie pracy spełnione są ogólne wymagania dotyczące pomieszczeń higienicznosanitarnych?

• Usytuowanie.
• Wysokość.
• Pokrycie ścian materiałem gładkim, nienasiąkliwym i odpornym na działanie.

Czy szatnie spełniają wymagania?

• Urządzenie w oddzielnych lub wydzielonych pomieszczeniach mających bezpośrednie połączenie z umywalnią.
• Wejścia.
• Wentyl.

Czy sanitariaty spełniają wymagania?

• Ustępy przeznaczone dla pracowników zakładu gastronomicznego.
• Ustępy dla konsumentów.

• Zakład sezonowy:

• natrysk z kabiną do rozbierania się,
• zespół sanitarny (ustęp i umywalka).

• Bufety i punkty małej gastronomii:

• wydzielenie pomieszczenia lub jego części na szatnię,
• zainstalowanie zlewozmywaka i umywalki z ciepłą oraz zimną wodą.

Czy spełnione są wymagania bezpieczeństwa pracy przy obsłudze i użytkowaniu maszyn, urządzeń oraz narzędzi?

• Urządzenia chłodnicze – przeglądy, remonty, naprawy i obsługa.

• Gastronomiczne urządzenia wytwórcze:

• kotły warzelne,
• patelnie i frytkownice elektryczne,
• kuchnie mikrofalowe.
• Gastronomiczne maszyny przetwarzające – elektryczne maszyny do mielenia mięsa i rozdrabniania warzyw.

• Gastronomiczne maszyny i urządzenia pomocnicze:

• elektryczne bemary i taborety podgrzewcze,
• zmywarki do naczyń,
• narzędzia ręczne,
• naczynia warzelne.

Czy spełnione są wymagania bezpieczeństwa pracy i sanitarnohigieniczne przy magazynowaniu towarów?

• Urządzenia pomocnicze:

• drabiny nie mogą być stosowane jako droga stałego transportu lub do przenoszenia ciężarów,
• regały, półki i stojaki powinny być umocowane w sposób wykluczający ich przewrócenie się lub przechył, mieć odpowiednio wytrzymałą konstrukcję oraz oznaczoną w sposób trwały i widoczny dopuszczalną obciążalność.

• Zasady magazynowania:

• wymagania sanitarnohigieniczne,
• wymagania bezpieczeństwa.

Czy przestrzegane są wymagania dotyczące prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet?

Nie wolno zatrudniać kobiet przy pracach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia, w szczególności przy wszystkich pracach, przy których najwyższe wartości obciążenia pracą fizyczną, mierzone wydatkiem energetycznym netto na wykonanie pracy, przekraczają 1200 kcal [5000 kJ] na zmianę roboczą, a przy pracy dorywczej – 4,8 kcal/min [20 kJ/min].

Czy przestrzegane są wymagania dotyczące prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac?

• Umieszczony w widocznym miejscu wykaz stanowisk pracy, na których wzbronione jest zatrudnianie młodocianych.

• Zakaz zatrudniania młodocianych przy pracach:

• związanych z nadmiernym wysiłkiem fizycznym i transportem ciężarów oraz wymuszoną pozycją ciała,
• zagrażających prawidłowemu rozwojowi psychicznemu,
• mogących spowodować urazy młodocianych i zagrożenia innych osób,
• w obciążającym mikroklimacie środowiska pracy,
• przy nieodpowiednim oświetleniu.

Na postawione pytania należy odpowiedzieć zgodnie ze stanem faktycznym „tak” lub „nie”.

Jeżeli odpowiedź brzmi „tak” – trzeba przejść do następnego pytania.

Jeśli odpowiecie to „nie” – należy podjąć odpowiednie działania w celu poprawy stanu bhp i powtórzyć ocenę ryzyka zawodowego w zakresie tego zagadnienia.

Podstawa prawna

• rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy [tekst jedn.: Dz.U. z 2003 r. nr 169, poz. 1650 ze zm.],
• rozporządzenie Rady Ministrów z 10 września 1996 r. w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet [Dz.U. nr 114, poz. 545 ze zm.],
• rozporządzenie Rady Ministrów z 24 sierpnia 2004 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac [Dz.U. nr 200, poz. 2047 ze zm.].

Warto zapamiętać:

1. Jednym z najlepszych sposobów zapobiegania zagrożeniom zawodowym skutkującym wypadkami przy pracy jest właściwe zarządzanie bezpieczeństwem pracy. Jego podstawowym elementem jest rzetelna, adekwatna do warunków technicznych i technologicznych w firmie wewnętrzna kontrola bhp.
2. Zaleca się, aby szczególnie w małych zakładach gastronomicznych, czyli zatrudniających do pięćdziesięciu pracowników, kontrolę bhp przeprowadzał pracodawca, najlepiej wspólnie z osobą, której powierzono wykonywanie zadań służby bhp.
3. Podczas kontroli bhp powinni być obecni i czynnie w niej uczestniczyć pracownicy zatrudnieni na danym stanowisk Dzięki temu znacznie lepiej i pełniej zidentyfikowane zostaną wszystkie zagrożenia faktycznie występujące na stanowiskach pracy.

Źródło: “BHP w firmie”  – Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o o.

Ocena ryzyka zawodowego

utworzone przez audyt-bhp.pl | cze 11, 2016 | Poradnik

Zgodnie z art.226 Kodeksu pracy, każdy pracodawca jest zobowiązany oceniać i dokumentować ryzyko związane z wykonywaną pracą oraz informować pracowników o ryzyku zawodowym i zasadach ochrony przed zagrożeniami.

Co to jest ryzyko zawodowe?

Możliwość wystąpienia niepożądanych zdarzeń w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu jej wykonywania. Ocena jest wynikiem analizy ryzyka i wyznaczenia jego dopuszczalności.

Kto może dokonać oceny ryzyka zawodowego i zagrożenia?

W przedsiębiorstwach zatrudniających do 10 pracowników ocenę ryzyka zawodowego może wykonać sam przedsiębiorca,jeśli wykonuje zadania służby BHP i jest zorientowany w technologii wykonywanych prac lub specjaliści spoza zakładu.

W małych przedsiębiorstwach:
– pracownik służby BHP
– pracownik wykonujący inną pracę, któremu pracodawca powierzył wykonywanie zadań służby
BHP
– specjalista spoza zakładu pracy.

Odpowiedzialność za prawidłowe przeprowadzenie oceny ryzyka zawodowego i zagrożeń, zawsze spoczywa na pracodawcy.

Pracodawca musi pamiętać o poinstruowaniu pracownika któremu  zleca wykonanie innych prac,  o ryzyku zawodowym i zasadach bezpiecznego wykonania  prac, oraz zasadach ochrony przed zagrożeniami. /art. 42 Kodeksu pracy/

Należy pamiętać o ryzyku zawodowym na które mają wpływ czynniki środowiska pracy i rodzaje pracy dla których opracowano szczegółowe wymagania związane z oceną ryzyka np.:

• czynniki chemiczne,
• czynniki rakotwórcze lub mutagenne,
• czynniki biologiczne, itp.

Nasi specjaliści dokonają oceny ryzyka zawodowego, dotyczącej wszystkich prac wykonywanych przez pracownika w zakresie jego obowiązków, a także prac doraźnych zlecanych przez pracodawcę. Ściśle określą stopień prawdopodobieństwa wystąpienia urazu ciała lub utraty zdrowia od: mało prawdopodobnych do wysoce prawdopodobnych, a także określą stopień szkodliwości ewentualnych urazów lub chorób w wyniku wystąpienia zagrożenia.

Pracodawco, uświadom sobie, ile różnych substancji chemicznych stosujesz w swoim zakładzie pracy i pamiętaj do każdej z nich musisz sporządzić ocenę zagrożenia ich użytkowania.

Nasi specjaliści zapewnią rzetelną analizę i przedstawią skuteczne zabezpieczenia oraz metody zminimalizowania ryzyka zawodowego i zagrożenia dla zdrowia i życia Twoich pracowników.

Zadzwoń do nas/lub napisz:

 730 150 980

 biuro-audyt-bhp@wp.pl

biuro@audyt-bhp.pl